Lata temu będąc jeszcze studentką prawa na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, zastanawiałam się nad wyborem tematu pracy magisterskiej – uznałam, że połączę przyjemne z pożytecznym. Zatem wybór był oczywisty – Gdańsk – moja miłość (jestem Gdańszczanką z urodzenia, zakochaną w swoim mieście niezmiennie od lat). Wówczas toczył się spór o rewindykację dzieł sztuki z Bazyliki zawłaszczonych w przeszłości przez muzea państwowe – idealny temat na magisterkę. Ochoczo zabrałam się do pracy i przepadłam bez reszty. Szukanie materiałów, zapach archiwów i cisza bibliotek stały się dla mnie jak tlen. Moja historia idealnie wpisuje się w cykl pt. Pasjonatki.
Spis treści
Jedna decyzja wpłynęła na całe życie
Jednak nawet przez myśl mi nie przeszło, że ta decyzja zaważy na moim życiu, na tym, co będę robić w przyszłości. Na obronie pracy magisterskiej otrzymałam propozycję pracy na uczelni. Mój promotor – św. p. ks. Prof. Henryk Karbownik – zobaczył we mnie to, czego sama nie dostrzegałam, uwierzył we mnie i dał mi szansę, z której skorzystałam i wycisnęłam ją jak cytrynę. Przez 19 lat pracowałam na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II jako asystent, następnie jako adiunkt. Do dzisiaj utrzymuję kontakt z wieloma spośród swoich studentów, a z niektórymi mam zaszczyt pracować. Fajne jest to, że wciąż po latach mnie poznają i chcą się do tej znajomości przyznawać. Korzyści są obopólne. Ja daję swój czas, swoją wiedzę i pasję a od nich czerpię pełnymi garściami z ich młodości, dzięki czemu upływ czasu wydaje się mniej bolesny.
Zmiana pracy
Chociaż Gdańsk niepodzielnie królował w moim sercu, Lublin stał się moim miejscem na ziemi. Jednak ten bezduszny czas coraz mocniej dawał się we znaki moim Rodzicom. Usłyszałam o konkursie na stanowisko profesora uczelni na Akademii Obrony Narodowej (Obecnie Akademia Sztuki Wojennej). Zawsze to zdecydowanie bliżej Gdańska. I dojazd lepszy. Byłam po habilitacji. Zaryzykowałam. Wygrałam. Po chwili wahania zdecydowałam się na zmianę. Był piękny wrzesień 2015 roku. Ale w życiu, przynajmniej moim, nic nie przychodzi od razu. Musiałam chwilę poczekać. Najpierw zaginęły moje dokumenty, później brak zgody Kierownika dotychczasowej Katedry na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron też zrobił swoje. Ostatecznie pracę na Akademii rozpoczęłam z dniem 2 stycznia 2016 roku, a w pełnym wymiarze – z dniem 1 października. Inny świat, inni ludzie i inne przedmioty do wykładania. Całe moje uniwersyteckie życie związana byłam z prawem – tutaj miałam zajmować się przede wszystkim bezpieczeństwem. Trudno było się przestawić i porzucić swoje ukochane prawo na rzecz innej dyscypliny. Szukałam swojego miejsca i miałam kłopot z odnalezieniem się w nowej rzeczywistości.
Zaczynałam żałować podjętej decyzji. Ale życie miało dla mnie inny scenariusz. Rada Wydziału Bezpieczeństwa Narodowego wybrała mnie na Prodziekana ds. naukowych, a świat uczelni wyższych czekała rewolucja w postaci ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce z 20 lipca 2018 roku.
Nowe możliwości i wyzwania
Kiedy wraz z panem doktorem Pawłem Zającem (kiedyś moim studentem, teraz młodszym kolegą z Katedry) pochyliliśmy się nad treścią ustawy i przepisów ją wprowadzających – okazało się, że jest szansa na utworzenie studiów prawniczych na uczelni wojskowej. Oczywiście uczono tutaj wybranych przedmiotów prawniczych, sama byłam pracownikiem Instytutu Prawa i Administracji Obronnej, który odpowiadał za kierunek studiów: Administracja, ale studiów prawniczych ani na naszej Akademii, ani na żadnej innej uczelni wojskowej w Polsce nigdy nie było. Jak na adwokata przystało – uznałam, że nie można zmarnować takiej okazji. Wzięłam pod pachę ustawę i powędrowałam do ówczesnego Rektora-Komendanta. Pomysł się nie spodobał. Po co? Nie ma takiej potrzeby. Nie dostaniemy zgody, bo przecież Uniwersytet Warszawski, bo UKSW, bo uczelnie prywatne w Warszawie, które mają studia prawnicze. Wracałam kilka razy. Kiedy miałam już sobie odpuścić – uznałam, że spróbuję po raz ostatni. Panie Generale – ja wracam jak zły sen – bardzo proszę dać mi szansę. „Dobrze Pani Profesor – ale jak się nie uda, będzie na Panią”. Więcej nie było mi potrzeba do szczęścia.
Prace nad studiami prawniczymi na uczelni wojskowej
Szukając pomysłu na atrakcyjność kierunku, na początku grudnia 2018 roku uczestniczyłam w European Space Week, Connecting the future w Marsylii. Słuchając, czym zajmuje się świat – nie tylko nauki – wpadłam na pomysł: jak się wpisać w uczelnię wojskową i jednocześnie zapewnić studentom solidną edukację prawniczą. Prace nad programem studiów, ich procedowanie i ich finał są dobrym scenariuszem na film akcji z licznymi zwrotami. Każdy w Instytucie Prawa i Administracji Obronnej dostał swoje zadania. Pomimo wielu przeciwności ułożyliśmy program, który nawiązywał do najlepszych standardów sprzed wszystkich reform, które jedynie je obniżały. Zaprosiliśmy do współpracy przede wszystkim osoby, które łączą teorię z praktyką. I udało się.
Początki studiów prawniczych na Akademii Sztuki Wojennej
Decyzją z dnia 5 lipca 2019 roku (DSW.WNP.5014.78.2019.DCz) Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego nadał Akademii Sztuki Wojennej uprawnienie do prowadzenia jednolitych studiów magisterskich o profilu praktycznym na kierunku „prawo”. Zostałam wezwana do Rektora-Komendanta. Byłam pewna, że usłyszę podziękowania za włożony trud i jakby nie było sukces, i na tym zakończy się moja misja. Nic z tego. Na spotkaniu oprócz Rektora było jeszcze trzech prorektorów – ds. wojskowych, ds. naukowych i ds. dydaktycznych. Padło wiele pytań o wizję, strukturę, kadrę – i czy się nie boję, w końcu konkurencja jest ogromna. Pod koniec tego spotkania padło sakramentalne pytanie – czy chcę rządzić sama jak królowa, czy może jednak potrzebuję kogoś do pomocy. Oczywiście, że potrzebowałam. W końcu za tym sukcesem stała praca zespołowa. I tak powstał samodzielny Instytut Prawa składający się z pięciu Katedr, podlegający bezpośrednio Rektorowi Komendantowi, z Dyrektorem Instytutu i dwoma zastępcami (ds. naukowych i ds. dydaktycznych i studenckich) na czele. Dlaczego Instytut, a nie Wydział. Bo mimo mojego entuzjazmu i niezachwianej wiary w powodzenie, uznano, że tak będzie lepiej, a przede wszystkim będzie mniejszy wstyd, gdyby za rok nas likwidowano.
Nowoczesny program studiów
Z dniem 1 października 2019 r. Instytut Prawa rozpoczął swoją działalność. Nasze nowoczesne programy studiów wdrażają wytyczne zawarte w Priorytetowych kierunkach badań, w resorcie Obrony Narodowej na lata 2017-2026, a także wpisują się w system edukacyjny zawarty w Strategii Cyberbezpieczeństwa RP oraz w Programie „Polska na Space 19+” i opierają się na trzech filarach: dążeniu do przekazywania aktualnej, nowoczesnej wiedzy, kreowaniu umiejętności i kompetencji społecznych poszukiwanych przez pracodawców oraz inwestowaniu w najwyższą jakość edukacji. Podczas studiów na kierunkach Prawo i Administracja nasi studenci otrzymują zarówno pogłębioną wiedzę teoretyczną, jak i specjalistyczną wiedzę praktyczną.
Kierunek Administracja na Akademii Sztuki Wojennej
Studia na kierunku Administracja mają charakter interdyscyplinarny i z założenia dają Studentom wszechstronne i zróżnicowane wykształcenie. Oprócz nowoczesnego administrowania nasi studenci stykają się również z zagadnieniami obejmującymi elementy ekonomii, statystyki czy też finansów publicznych (w tym finansów wojskowych).
Prawo na Akademii Sztuki Wojennej
Na kierunku prawo naszym priorytetem jest zapewnienie studentowi maksymalnych możliwości nabycia umiejętności związanych ze stosowaniem prawa. Oprócz kanonu wykształcenia prawniczego w związku z misją Akademii Sztuki Wojennej, którą jest kształcenia kadry dla systemu obronności i bezpieczeństwa narodowego, a w szczególności na potrzeby Sił Zbrojnych RP, studenci nabywają również umiejętności z zakresu szeroko rozumianego prawa bezpieczeństwa, prawa wojskowego (w tym finansów wojskowych), prawa cyberprzestrzeni i nowych technologii oraz prawa lotniczego i kosmicznego. Cele, które sobie postawiliśmy to: nierozerwalność nauki i nauczania; wysoki poziom kwalifikacji, motywacji i etyki kadry instytutu; różnorodność i atrakcyjność nauczania; monitorowania postępów studentów; relacje: mistrz – uczeń / wykładowca – student.
Co udało się osiągnąć w ciągu 5 lat istnienia Akademii Sztuki Wojennej?
Nie sposób wymienić wszystkich aktywności. Przede wszystkim: otrzymaliśmy pozytywną ocenę programową kierunku Administracja – na poziomie pierwszego i drugiego stopnia o profilu ogólnoakademickim dokonaną przez Polską Komisję Akredytacyjną. Przeszliśmy ocenę jakości działalności naukowej przeprowadzoną w ramach dyscypliny nauki prawne, uzyskując kategorię B+ dającą nam uprawnienia do doktoryzowania i habilitowania. Instytut Prawa został przekształcony w Wydział Prawa. Powstała Rada Dyscypliny Nauki Prawne. Mamy pierwszych doktorantów, z roku na rok coraz więcej studentów.
- Od roku akademickiego 2024 uruchomiliśmy studia zaoczne, przyjęliśmy również pierwszych studentów Programu Erasmus (nasi studenci również chętnie korzystają z możliwości tego programu).
- Studenci Akademii Sztuki Wojennej mogą również skorzystać z oferty funkcjonującej w ramach Akademii Legii Akademickiej, która daje im szanse na uzyskanie niższych stopni oficerskich, by po studiach, jeśli się na to zdecydują, wybrać karierę prawnika w mundurze – w Wojskowej Służbie Prawnej.
- Przy Wydziale z powodzeniem funkcjonują jedyne takie studia podyplomowe w Europie jak nie na świecie: Komunikacja strategiczna w administracji publicznej.
- Powstała w pełni wyposażona sala do symulacji rozpraw sądowych wraz z połączonym z nią Centrum e-Informacji Prawnej. Nasi studenci mają dostęp do dwóch systemów informacji prawnej – LEX oraz Legalis.
- Prężnie funkcjonuje Koło Naukowe Młodych Adeptów Prawa, a w ramach Samorządu Studenckiego ASzWoj – Samorząd IP Akademii Sztuki Wojennej.
- Mój rudy kocurek – Nemer, został żartobliwie mianowany przez Studentów na Dyrektora ds. Promocji Wydziału.
- Za chwilę mury Akademii opuszczą pierwsi absolwenci kierunku Prawo. To tylko 5 lat i aż 5 lat. Czy się udało? Nikogo nie trzeba o tym przekonywać. Dlaczego się udało? Koledzy żartują, że dlatego, bo przyszła Marzenka, która nie wiedziała, że się nie da.
Autorka: dr hab. Marzena Toumi, prof. AszWoj, Dziekan Wydziału Prawa i Administracji Akademii Sztuki Wojennej. Jedyny dziekan Kobieta i jedyny dziekan bez munduru.
