Asertywność to podstawowa umiejętność w komunikacji niezależnie od tego, czy jesteś liderką biznesu, przedsiębiorczą mamą czy kobietą zajmującą się domem. Pomaga skutecznie wyrażać siebie i bronić swojego zdania, zwiększa pewność siebie i sprawia, że życie staje się bardziej pasjonujące. Z tego artykułu dowiesz się, czym jest asertywność oraz poznasz 4 wskazówki jak stać się osobą asertywną.
Spis treści
Czym jest asertywność?
Asertywność to kluczowa umiejętność w komunikacji interpersonalnej. Dzięki niej możliwe jest wyrażanie własnych myśli, uczuć i potrzeb w sposób otwarty oraz szanujący zarówno nas, jak i naszych rozmówców. W codziennym życiu, pełnym napięć i różnorodnych opinii, asertywność staje się nie tylko cenną, ale wręcz niezbędną kompetencją społeczną.
Cechy osoby asertywnej
- Szanuje zarówno siebie, jak i inne osoby.
- Zna i akceptuje swoje ograniczenia, a także dostrzega i docenia swoje sukcesy.
- Potrafi odmówić, kiedy nie ma na coś ochoty lub nie jest w stanie tego zrobić.
- Otwarcie, z poszanowaniem siebie i innych, wyraża swoją opinię.
- Umie przyjmować konstruktywną krytykę oraz komplementy.
- Jasno komunikuje, że zachowanie drugiej osoby jej nie odpowiada.
- Potrafi prosić innych o pomoc, pokazując jednocześnie gotowość do wspierania innych.
- Potrafi przyznać się do błędu.
- Otwarcie wyraża swoje emocje, jednocześnie mając nad nimi kontrolę.
Asertywność a zdrowie
Brak asertywności często prowadzi do sytuacji, w których ludzie czują się niezrozumiani, zignorowani lub nadmiernie wykorzystywani przez innych. Może to prowadzić do poważnych konsekwencji emocjonalnych i psychicznych, takich jak: niska samoocena, chroniczny stres, a nawet depresja. Tłumienie emocji zwiększa także ryzyko rozwoju różnorodnych chorób, takich jak: nadciśnienie, choroby serca, zaburzenia lękowe, zaburzenia snu i problemy trawienne. U niektórych osób brak asertywności może prowadzić do szukania ukojenia w substancjach psychoaktywnych lub innych formach uzależnienia.
Korzyści z bycia asertywnym
Nierzadko zdarza się, że pomijamy własne potrzeby, skupiając się na oczekiwaniach innych osób. Zależy nam na akceptacji z ich strony, a żeby ją otrzymać, jesteśmy w stanie zrezygnować z autentyczności. Pojawia się jednak pytanie: Czy możliwe jest nawiązanie bliskiej relacji, nie będąc sobą? Bycie asertywnym pozwala nam być bardziej prawdziwym wobec siebie i innych. Informując otwarcie o swoich uczuciach i potrzebach, pokazujemy swoją prawdziwą twarz. To z kolei umożliwia budowanie głębszych, bardziej autentycznych relacji. Asertywność sprzyja tworzeniu środowiska, w którym ludzie czują się bezpieczni i decydują się wyrażać siebie bez obawy przed oceną czy odrzuceniem. Ponadto regularne komunikowanie się z innymi poprzez przedstawianie swoich odczuć i potrzeb, zachęca do refleksji nad swoim wnętrzem, co jest podstawą rozwoju osobistego. Osoby, które regularnie praktykują asertywność, zazwyczaj zauważają wzrost pewności siebie. Odkrywają, że posiadają wpływ na przebieg własnego życia. Wiedzą, że ich uczucia, a także potrzeby są ważne i zasługują na poszanowanie.
4 wskazówki, jak być asertywnym
Używaj komunikatu „ja”
Rozwijanie asertywności zaczyna się od zrozumienia własnych potrzeb, uczuć i pragnień. Następnie, ważne jest nauczenie się jak przedstawiać potrzeby w jasny, spokojny sposób, który nie narusza granic innych. Może to wymagać przyjęcia nowych strategii komunikacyjnych, takich jak użycie „ja” zamiast „ty”, co pomaga unikać oskarżeń i buduje atmosferę otwartości i wzajemnego szacunku.
Przykład: Zamiast mówić „Jesteś nieodpowiedzialny!”, lepiej użyć sformułowania „Jestem zła, gdy muszę czekać”. Takie podejście pozwala na wyrażenie własnych emocji bez oskarżania drugiej osoby, co z kolei zmniejsza jej potrzebę obrony i otwiera drogę do konstruktywnej rozmowy.
Podawaj przykłady
Kolejnym krokiem do udanej komunikacji jest unikanie generalizowania. Zamiast tego dobrze jest skupić się na konkretnych sytuacjach.
Przykład: Zamiast mówić „Zawsze się spóźniasz!”, lepiej powiedzieć „Zauważyłem, że ostatnio trzy razy spóźniłeś się na nasze spotkanie”. Stosując takie podejście, skupiamy się na problemie, a wtedy rozmowa prowadzi do znalezienia rozwiązania. Czy nie o to nam chodzi?
Wyrażaj swoje potrzeby
Ponadto w procesie budowania relacji bardzo ważne jest wyrażanie swoich potrzeb. Taka postawa pomaga drugiej osobie w lepszym zrozumieniu nas, a także pokazuje naszą otwartość na dalszą komunikację.
Przykład: „Chciałabym rozpoczynać nasze spotkania na czas, aby móc efektywnie planować dalszą część dnia”.
Skup się na sobie
W procesie stawania się bardziej asertywnym kluczowa jest umiejętność akceptacji tego, że nie zawsze jesteśmy w stanie kontrolować reakcje innych. Naszym zadaniem jest wyrażenie siebie w najbardziej autentyczny i szanujący obie strony sposób, a jak zostanie to odebrane, często leży poza naszą kontrolą.
Słownik asertywnych zwrotów:
- Czuję się
- Potrzebuję
- Zauważyłam, że
- Wolałabym
- Rozumiem, że
- To dla mnie ważne, ponieważ
- Proszę, żebyś
- Spróbujemy znaleźć kompromis?
- Czy możemy wrócić do tej rozmowy za kilka dni?
Asertywność – podsumowanie
Rozwój asertywności to zadanie wymagające od nas zarówno odwagi, jak i cierpliwości, a także wyrozumiałości wobec własnych ograniczeń. Asertywność nie jest wrodzoną cechą – to umiejętność, którą każdy może nabyć poprzez regularną praktykę. Zmiana długo utrzymywanych nawyków nie nastąpi z dnia na dzień. Jest to długotrwały proces, ale korzyści, które z niego płyną, nie mają sobie równych. Poprzez asertywną postawę nie tylko ulepszysz jakość swoich relacji, ale również zauważysz znaczącą poprawę zdrowia psychicznego i fizycznego. Niestety będąc autentycznym, możemy zniechęcić do siebie osoby, które do tej pory wykorzystywały nas, nie dając nic od siebie. Czy jest to powód do niepokoju? Według mnie jest to pierwszy krok do budowania prawdziwych i świadomych relacji.
Autor: Agnieszka Dybowska – blogerka, miłośniczka kotów, literatury faktu i języka włoskiego.
Miejsca w sieci:
