W ostatnim czasie dużo się mówi o praktykowaniu wdzięczności i jej zbawiennym wpływie na jakość naszego życia. Możemy spotkać się ze stwierdzeniami, według których wdzięczność to istotny składnik szczęścia. Sprawdźmy zatem, jak to jest z tą wdzięcznością i dlaczego tyle wokół niej szumu.
Spis treści
Czym jest wdzięczność?
Wdzięczność to nic innego jak umiejętność cieszenia się z małych, zwykłych spraw. I choć jest ona uczuciem, to niezwykle istotny jest w niej aspekt poznawczy. Pozwala nam uświadomić sobie, za co i komu jesteśmy wdzięczni. Bycie wdzięcznym wpływa nie tylko na nasze relacje z innymi, radzenie sobie ze stresem, satysfakcję z życia czy pewność siebie, ale także na nasze psychiczne i fizyczne zdrowie.
Emocje a odporność organizmu
Emocje, które odczuwamy, powodują w naszym organizmie określone reakcje chemiczne. Okazuje się, że osoby odczuwające złość czy wrogość mają podwyższony poziom białek – cytokin, powodujących stany zapalne w organizmie. W sytuacji, gdy przez dłuższy czas będziemy narażeni na odczuwanie emocji takich jak złość czy wrogość, w naszym organizmie będzie się toczył stan zapalny, który to będzie osłabiał nasz układ odpornościowy. Z kolei odczuwanie emocji takich jak wdzięczność będzie stymulowało nasz układ odpornościowy, a tym samym będzie pozwalało nam lepiej radzić sobie z chorobami. Znana amerykańska dziennikarka zaciekawiona doniesieniami psychologów na temat pozytywnego wpływu praktykowania wdzięczności, na własnej skórze postanowiła sprawdzić zbawienne jej skutki. Efektem tego eksperymentu jest napisana przez nią książka, którą serdecznie polecam, czyli „Dzienniki wdzięczności” Janice Kaplan.
Korzyści z praktykowania wdzięczności
Co dokładnie daje nam praktykowanie wdzięczności? Niewątpliwie praktyka wdzięczności jest świetnym sposobem na:
- radzenie sobie z lękiem,
- poprawę relacji z innymi (zarówno w pracy, jak i życiu prywatnym),
- radzenie sobie w sytuacjach dla nas trudnych,
- poprawę produktywności i motywacji pracowników w miejscu pracy,
- bycie szczęśliwym.
Praktykuj wdzięczność za małe i proste rzeczy oraz wydarzenia
Często zdarza nam się myśleć, że aby być za coś wdzięcznym musi nam się przydarzyć coś naprawdę znaczącego. Prawda jest zupełnie inna. W praktykowaniu wdzięczności chodzi o to, aby każdego dnia doceniać te małe rzeczy, za które możemy być wdzięczni, a których na co dzień nie zauważamy. Jako ludzie mamy tendencję do szybkiego przyzwyczajania się do nowych rzeczy i przyjmowania ich za coś naturalnego. W psychologii nazywamy to habituacją. To sprawia, że np. nowy samochód cieszy nas tylko na początku, ale już po pewnym czasie przyzwyczajamy się do niego i przestaje on wywoływać w nas takie pozytywne emocje jak na początku.
Czy wdzięcznym można być tylko wtedy, gdy wszystko się układa?
W życiu spotykają nas różne sytuacje i na część z nich nie mamy wpływu, ale na to, w jaki sposób je zinterpretujemy już tak. To właśnie sprawia, że wdzięczni możemy być w sytuacjach trudnych, kiedy dotykają nas przykre wydarzenia. W takich chwilach możemy być np. wdzięczni za osoby bliskie, które nas wspierają, za rodzinę wokół nas itp. To właśnie pomaga nam lepiej radzić sobie w takich momentach. Ważne, abyśmy byli wdzięczni wobec innych i potrafili o tym mówić oraz nauczyli się doceniać innych. Trudnością może się także okazać przyjmowanie wdzięczności od innych, podobnie zresztą jak to jest z komplementami. Tego jednak możemy się nauczyć np. przez zwykłe dziękowanie.
Wdzięczni ludzie są bardziej szczęśliwi
Często myślimy, że do pełni szczęścia brakuje nam tylko jednej rzeczy. Mówimy np. „Jeśli tylko będę więcej zarabiać, to będę szczęśliwy” albo „Jeśli tylko będzie mnie stać na częstsze podróżowanie, to będę szczęśliwy”. Życie jednak weryfikuje nasze przekonania na temat poczucia szczęścia. Okazuje się bowiem, że nawet po podwyżce zarabiamy za mało, że możliwość podróżowania nie dała nam poczucia szczęścia, jakiego oczekiwaliśmy i tak ciągle nam czegoś do szczęścia brakuje.
Czy to oznacza, że nie możemy chcieć więcej, że nie powinniśmy się rozwijać, starać o lepiej płatną pracę? Absolutnie nie. Wdzięczność to zmiana sposobu myślenia, to umiejętność doceniania swojego obecnego życia, co nie wyklucza realizacji założonych celów i chęci rozwoju. Za Oprah Winfrey powtórzę: „Bądź wdzięczny za to, co masz, a otrzymasz więcej. Jeśli będziesz się koncentrował na tym, czego nie masz, nigdy nie będziesz miał wystarczająco”.
Praktykowanie wdzięczności — od czego zacząć?
Sposobów na praktykowanie wdzięczności jest wiele, ten najprostszy to:
- Przygotuj sobie przy łóżku kartkę, notes i coś do pisania. Każdego wieczora zapisz na niej przynajmniej jedną rzecz, za którą jesteś wdzięczna. Jeśli lubisz pisać i nie sprawia Ci to problemu, to oczywiście możesz wymienić kilka. W sprzedaży są też dostępne specjalnie stworzone piękne dzienniki wdzięczności.
- Jeżeli po trudnym dniu nic zupełnie nie przychodzi Ci do głowy, to zastosuj takie oto ćwiczenie. Pomyśl sobie, że to, czego nie umieścisz na kartce, jutro rano zniknie. Ten sprytny zabieg sprawi, że z pewnością znajdziesz nie jedną rzecz, za którą możesz wyrazić wdzięczność.
- Uczmy nasze dzieci wyrażania wdzięczności, prośmy je, aby opowiedziały nam, za co są dzisiaj wdzięczne. One, podobnie jak my, koncentrują się na tym, co złego się wydarzyło. Pozwólmy im o tym opowiedzieć, ale następnie zapytajmy o to, za co mogą być wdzięczne.
Nasz umysł został ewolucyjnie stworzony w taki sposób, aby koncentrować się na tym, co złe i na zagrożeniach. To właśnie może sprawiać, że widzimy świat w ciemnych barwach. Praktykowanie wdzięczności ma na celu sprawienie, abyśmy koncentrowali się na tym, co pozytywne. W życiu zwykle pokazuje nam się, co robimy źle i co możemy poprawić, zaczynając od przedszkola czy szkoły, a na pracy skończywszy – w tzw. ocenach okresowych pokazuje się pracownikowi, co robił źle i jakie obszary wymagają poprawy. Nie chodzi o to, abyśmy spoglądali na świat przez różowe okulary, ale raczej o to, aby odnaleźć w tym wszystkim równowagę. W Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach na początku każdego spotkania z klientem zwykle pyta się go, co dobrego wydarzyło się w czasie od poprzedniego spotkania. W ten sposób terapeuta sprawia, że klient koncentruje się na tym, co pozytywnego się wydarzyło.
Praktykowanie wdzięczności — podsumowanie
Praktykowanie wdzięczności niesie za sobą wiele korzyści i może nam pomóc zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Wpływa także korzystnie na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne, a tym samym na nasz ogólny dobrostan. Rozpoczęcie praktyki jest bardzo proste i nie wymaga ani specjalnych umiejętności, ani też określonych narzędzi, nie zajmuje również dużo czasu. Zacznijmy od dziś, a za kilka tygodni przekonajmy się sami, jak to na nas wpłynęło, w końcu nie mamy nic do stracenia. A praktyka wdzięczności niech stanie się naszym nowym dobrym nawykiem.
Powodzenia!
Autorka: Zuzanna Wach-Skrabel – psycholożka i certyfikowany wellbeing coach, a już wkrótce także psychodietetyk. Przez ponad 16 lat pracowała w międzynarodowych firmach, zajmując kierownicze i dyrektorskie stanowiska z obszaru rekrutacji i zarządzania zasobami ludzkimi. Szczególnie bliska jest jej terapia skoncentrowana na rozwiązaniach, nurt poznawczo- behawioralny oraz psychologia pozytywna. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz Polskiego Stowarzyszenia Terapeutów Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach. Jest też Kobietą Krakowa. Prywatnie mama dwójki dzieci, uwielbia uczyć się nowych rzeczy – uczenie to jej pierwszy talent Gallupa. Kocha jogę i pilates, bardzo dużą wagę przywiązuje do zdrowego stylu życia.
