Aromaterapia, czyli dosłownie leczenie zapachem, zyskuje coraz bardziej na popularności. Olejki ceniono już ponad 6000 lat temu. Starożytni Egipcjanie balsamowali mumie, wykorzystując właściwości przeciwmikrobowe olejków, Pismo Święte wielokrotnie wspomina o namaszczaniu olejkami. A dzisiaj – kto nie zna Amolu? Przecież Amol to olejki eteryczne rozpuszczone w alkoholu. Przyjrzyjmy się, co na temat aromaterapii wiemy współcześnie. Poznaj zasady stosowania olejków eterycznych.
Spis treści
Aromaterapia – czy to w ogóle działa?
Olejek to ciekła, lotna, aromatyczna substancja, która występuje naturalnie w roślinie. To naturalny układ odpornościowy rośliny, który po destylacji parowej (liści, łodygi, płatków czy nasion) lub wytłoczeniu (ze skórek cytrusów), może być nawet do 100 razy mocniejszy od jej suszonego odpowiednika. Zakłada się, że jedna kropla mięty pieprzowej ma moc około 30 filiżanek naparu z mięty. W 2022 roku opublikowano badanie, w którym badano wpływ stymulacji węchowej dziesięcioma olejkami (lawendą, szałwią, rozmarynem, różą, eukaliptusem, jaśminem, geranium, rumiankiem, tymiankiem i miętą pieprzową) na reakcje psychofizyczne dorosłych kobiet *[1]. Co zauważono? Że już 90 sekund wdychania zapachu powoduje zmiany w zapisie EEG, poziomie tętna i ciśnienia krwi. Oznacza to, że olejki eteryczne mają stabilizujący wpływ na korę przedczołową, wprowadzając organizm w stan relaksu i spoczynku oraz obniżają znacząco ciśnienie krwi.
Czym są olejki eteryczne?
Lubię mówić, że aromaterapia to nie magia – to nauka. Olejki eteryczne to mieszanina średnio 200 różnych substancji chemicznych w jednej kropli. Patrząc okiem chemika – głównie składają się z monoterpenów i seskwiterpenów, czyli jednych z najmniejszych wiązań węglowych. Dzięki temu łatwo wchłaniają się przez m.in. błony śluzowe, szybko rozchodzą się po organizmie, przenikają przez błonę komórkową oraz łatwo się metabolizują.
Jak wykorzystać potencjał olejków eterycznych?
Wyróżniamy dwie główne drogi stosowania aromaterapii – aromatyczną i miejscową. Aromatyczna polega na wdychaniu aromatu olejków za pomocą dyfuzora lub w dyfuzji pasywnej. Możesz zakupić plastikowy dyfuzor ultradźwiękowy lub dyfuzor szklany, aby stosować aromaterapię w swoim domu lub firmie, ale możesz też wykorzystać naturalną zdolność olejków do eterowania i wdychać je z chusteczki, poduszki czy prosto z buteleczki.
Stosowanie miejscowe pozwala cząsteczkom olejku zadziałać celowanie w potrzebujące miejsce. Przy tej drodze należy pamiętać o zachowaniu odpowiedniego rozcieńczenia. Przy olejkach stężonych dla osoby dorosłej zastosujemy 10 kropli olejków na każde 10 ml oleju bazowego, np. ze słodkich migdałów.
Część producentów dopuszcza spożywanie olejków eterycznych, ale pamiętajmy, aby przed rozpoczęciem przyjmowania doustnego skonsultować się z aromaterapeutą lub konsultantem firmy, w której kupujesz olejki eteryczne. Część z nich (np. drzewo herbaciane czy eukaliptus) nie nadają się do spożycia bądź mogą prowadzić do oparzeń (np. oregano). Dlatego mówiąc o pełnym wykorzystaniu potencjału olejków eterycznych, nie mogę nie wspomnieć o roli wsparcia aromaterapeuty bądź doradcy, który dopasuje olejki oraz postępowanie z nimi do Ciebie i do Twoich potrzeb.
Zasady stosowania olejków eterycznych
W aromaterapii jedna kropla jest już dawką terapeutyczną. Nie potrzebujesz wiele, aby olejek zadziałał. Podstawową zasadą jest umiar, zaczynanie od najmniejszej możliwej dawki oraz regularne stosowanie, aby móc uzyskać pożądane efekty. Używając olejków eterycznych, należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach:
- Przechowuj olejki w buteleczkach z ciemnego szkła z dala od źródła światła i ciepła.
- Nigdy nie wlewaj olejków do oka, ucha lub nosa.
- W przypadku dostania się olejku w niepożądane miejsce, pamiętaj, że olejki rozpuszczają się w alkoholu i tłuszczach; przemyj podrażnioną
- okolicę wacikiem z olejem, dopiero potem możesz użyć wody z mydłem.
- Nie podgrzewaj olejków; nie dawaj ich do nebulizatora medycznego czy kominków.
- Olejki cytrusowe (cytryna, bergamotka, grejpfrut) są fototoksyczne; unikaj ekspozycji skóry na słońce do 12 godzin po zastosowaniu
- miejscowym tych olejków.
- Niektóre olejki należą do grupy tzw. olejków gorących i skoncentrowane mogą prowadzić do oparzeń i podrażnień (do tej grupy zaliczamy kasję, cynamon, goździk, oregano, tymianek).
Czy aromaterapia jest dla każdego?
Uważam, że aromaterapia sprawdzi się w każdym domu. Olejki eteryczne stanowią fantastyczne uzupełnienie domowej apteczki, wspierając całą rodzinę w infekcjach. Działają przeciwbólowo, wspierają koncentrację, poprawiają jakość życia poprzez wsparcie emocji, snu czy chwil wyciszenia. Z powodzeniem zastąpią perfumy, można je także używać jako zamiennik kosmetyków, kuchennych przypraw czy domowych środków czystości.
Jako położna widzę ogromny potencjał aromaterapii dla kobiet i dzieci. Coraz częściej pacjentki mogą korzystać z dobroci olejków m.in. podczas porodu, ponieważ aromaterapia zaliczana jest do listy niefarmakologicznych sposobów łagodzenia bólu porodowego. Inne poznasz w artykule pt.: Doula radzi: 10 sposobów na złagodzenie bólu porodowego.
Autor: Beata Wójcik-Żelechowska — z wykształcenia jestem magistrem położnictwa, rozpoczynam studia podyplomowe z aromaterapii klinicznej. Towarzyszę innym kobietom (szczególnie przyszłym mamom) oraz całym rodzinom we wprowadzaniu prozdrowotnych praktyk opartych na wykorzystaniu terapeutycznej mocy olejków eterycznych. Prowadzę edukację indywidualną, warsztaty grupowe i webinary o aromaterapii i jej gałęziach oraz zajęcia w szkołach rodzenia w ramach nowotworzącego się projektu "Olejkowa Szkoła Rodzenia". Szerzę edukację aromaterapeutyczną opartą na dowodach naukowych w ramach profilu "Położna od olejków" na Instagramie. Tworzę swoją markę wraz z olejkami doTerra, z których korzystam w pracy z kobietami ciężarnymi, przygotowującymi się do ciąży, niemowlętami i całymi rodzinami.
Źródło *[1] Na-Yoon C., Yu-Tong W., Sin-Ae P. Effects of Olfactory Stimulation with Aroma Oils on Psychophysiological Responses of Female Adults. Int J Environ Res Public Health, 2022 Apr 25;19(9):5196
