Grudzień to ten miesiąc w roku, kiedy na sklepowych półkach pojawiają się dekoracje bożonarodzeniowe, reklamodawcy prześcigają się w podsuwaniu najwspanialszych pomysłów na świąteczny prezent, a z głośników dobiegają do nas dźwięki znanych świątecznych przebojów. Zapraszamy w podróż po świecie, w której odkryjemy tradycje bożonarodzeniowe na świecie.
W Polsce chyba nikt nie wyobraża sobie świąt bez choinki, prezentów, opłatka, wigilijnych potraw i spotkań z rodziną. I choć w gruncie rzeczy jest to święto religijne – chrześcijanie świętują narodzenie Jezusa, to w wiele osób niewierzących również święta te obchodzi, choć w sposób świecki. Jak obchodzone jest Boże Narodzenie w innych krajach? Co różni, a co łączy tradycje bożonarodzeniowe w różnych kulturach?
Spis treści
Święta Bożego Narodzenia w Australii
Chyba najbardziej nieoczywiste dla Europejczyków są Święta na drugiej półkuli. Przykładowo w Australii, Święta przypadają na środek lata i są początkiem letnich wakacji. Zamiast zabaw na śniegu i lepienia bałwanów, dzieciaki bawią się na plaży, a rodzice biorą udział w X’MAS PARTIES. Ulice pełne są przebierańców – elfów, mikołajów, a domy mienią się tysiącami światełek. W Wigilię jest za gorąco na ciepłe posiłki i Australijczycy raczej jedzą sałatki i inne zimne potrawy, kolędy śpiewane są przy świecach, a Mikołaj co prawda wchodzi przez komin, ale ubrany w szorty, t-shirt i klapki. Przybywa on najczęściej na desce surfingowej ciągniętej przez delfiny.
Święta Bożego Narodzenia w Kenii
W Kenii również na Święta brakuje śniegu, dlatego okna domów i witryny sklepowe ozdabiane są sztucznym śniegiem. Zamiast typowej choinki, Kenijczycy ozdabiają drzewko cyprysowe. Mikołaj przynosi bardzo symboliczne prezenty, a przyjeżdża na wielbłądzie, rowerem lub samochodem. Chrześcijanie w Kenii świętują narodzenie Jezusa podobnie jak narodzenie każdego chłopca – śpiewem, tańcem oraz wspólnym parzeniem specjalnej kawy z olejem lub tłuszczem owcy, czasem z mlekiem (dla porównania, narodzenia dziewczynek nie ma zwyczaju świętować).
Święta Bożego Narodzenia w Niemczech
Zwyczaj ubierania choinki przywędrował do nas z Niemiec i nawet osoby niewierzące go przestrzegają. Ciekawą tradycją jest wieszanie na choince ogórka (obecnie w formie bombki). To z dzieci, które pierwsze go wypatrzy, dostaje dodatkową porcję słodyczy. Pod choinką najczęściej stawiana jest bogato zdobiona szopka, często warta naprawdę duże pieniądze. Do świątecznych potraw należy sałatka ziemniaczana, pieczona gęś, indyk lub dziczyzna, a na deser strucla. W Niemczech istnieje zwyczaj obdarowywania znajomych symbolicznymi prezentami, często używanymi rzeczami, które zalegają niepotrzebne w domu. Najbardziej znana kolęda "Cicha noc" pochodzi właśnie z Niemiec, podobnie jak pachnące pierniczkami i korzennym winem jarmarki bożonarodzeniowe.
Święta Bożego Narodzenia w Hiszpanii
W Hiszpanii z kolei dużo popularniejsza od choinki jest szopka betlejemska. A najbardziej niezwykłą postacią umieszczaną w szopce głównie w rejonie Katalonii jest El Caganer – postać przeważnie ukryta w kącie, gdzie się wypróżnia. Uważa się, że El Caganer swoimi odchodami użyźnia ziemię, dlatego jest uważany za symbol dobrobytu i powodzenia na następny rok. Ta tradycja w Hiszpanii jest w pełni akceptowana przez Kościół. El Caganer może mieć twarz znanych osób: polityków, aktorów, sportowców, postaci fikcyjnych, w tym również z bajek, a nawet samego papieża. Innym niezwykłym zwyczajem jest loteria bożonarodzeniowa "El Gordo", która odbywa się 22 grudnia. Wigilia jest świętem rodzinnym, ale po uroczystej kolacji Hiszpanie spotykają także się z przyjaciółmi, na zewnątrz.
Święta Bożego Narodzenia w Chinach
W Chinach, pomimo iż chrześcijanie stanowią około 1% mieszkańców, również spotkamy wiele tradycji bożonarodzeniowych. W szczególności sklepy i restauracje przystrajane są świątecznymi ozdobami, można też spotkać Świętego Mikołaja (Świątecznego Starca). Nie ma tam jednak tradycji wręczania prezentów, raczej słodyczy lub jabłek, które mają symbolizować pokój i miłość (często jabłko ozdobione jest symbolem serca). Mimo świeckiego charakteru, dla Chińczyków jest to ważne święto, spędzane z rodziną i przyjaciółmi. Młodzi często wykorzystują ten czas na rozrywkę oraz zakupy.
Święta Bożego Narodzenia w Japonii
Podobnie święta wyglądają w Japonii. Nie mają one religijnego charakteru, a pomimo tego, że w centrach handlowych z głośników słychać kolędy, Boże Narodzenie jest tu odpowiednikiem Walentynek. Mężczyźni zapraszają swoje wybranki do restauracji i dają im prezenty. Niezwykłym zwyczajem w Japonii jest spędzanie Wigilii w KFC. Zwyczaj ten pojawił się w latach 70 ubiegłego wieku po emisji świątecznej reklamy i od tego czasu kurczaki z KFC stały się świąteczną potrawą Japończyków. Inną ważną potrawą jest świąteczne ciasto ze śmietaną i truskawkami. Podobnie jak w innych krajach, jest to święto spędzane z rodziną i przyjaciółmi, a także świetny moment na oświadczyny, gdyż święto to jednoznacznie kojarzy się z miłością.
Święta Bożego Narodzenia w Islandii
Najbardziej niezwykłe tradycje świąteczne można natomiast zaobserwować na Islandii. Co prawda ulice i domy przyozdobione są podobnie jak w innych krajach, ale nie spotkamy tu Świętego Mikołaja. Zamiast niego mamy Grýlę – ni to wiedźmę, ni trollicę, jej trzynastu złośliwych i figlarnych synów oraz pupilka – krwiożerczego kota. Począwszy od 12 grudnia, codziennie jeden z trzynastu łobuzów schodzi z gór do miasteczek i grzecznym dzieciom zostawia w butach drobne prezenty, a niegrzecznym płata figle lub zostawia zgniłego ziemniaka. Jólakötturinn, czyli Świąteczny Kot sieje postrach, ponieważ w wigilijny wieczór zjada wszystkich napotkanych ludzi. Jedyną metodą na uniknięcie ataku krwiożerczego kota jest jedna nowa część odzieży podarowana na święta przez bliskich. Dlatego też Święta są świetnym pretekstem do kupowania praktycznych prezentów, a także zachęcają do działalności charytatywnej, aby nikt nie pozostał bez nowej odzieży w Wigilię.
Co kraj, to obyczaj… Niemniej bez względu na wyznawaną religię czy tradycje, bez wątpienia Boże Narodzenie jest świętem niezwykłym, spędzanym z bliskimi osobami. Jest świętem miłości i pokoju. Wesołych Świąt!
- Facebook: Bystry Umysł
